Gehoord, gezien, gelezen en gedacht

Maand: januari 2020

Just Mercy

Gisteren zag ik weer eens een film, en wat voor een film! Vijf sterren in het Nederlands Dagblad, en ik had zo her en der al positieve geluiden over deze film gehoord. De voorstelling begon vroeg, en in eerste instantie leek de zaal niet vol te komen. Uiteindelijk rook de hele zaal naar popcorn, zat de zaal half vol en begon de film. Die duurde 137 minuten..

Gebaseerd op de harde realiteit. Een jonge advocaat die het opneemt voor ter dood veroordeelden in de staat Alabama. Nog steeds een staat die (in z’n algemeenheid) bekend staat om racisme. De staat ook waar de strijd tegen racisme is begonnen, Martin Luther King begon hier zijn marsen voor gelijkheid.

De film beslaat een lange tijd. Vanaf de arrestatie Johnny D, die geheel onterecht was, tot zijn vrijlating. We zien Johnny D in zijn cel, we zien zijn strijd. Maar ook hoe hij de moed opgeeft, zich geen mens meer voelt. Zich weer mens voelt door de strijd van de advocaat Bryan Stevenson, die hem ziet als mens en niet als object. Dat is wat een mens ten diepste nodig heeft, gezien worden!

We zien hoe er met mensen omgegaan wordt, de minachting voor Afro-Amerikanen, de hoogmoed, het liegen en bedriegen om de zwarte man achter de tralies te krijgen en vooral ook te houden. De film is spannend, ook al weet je dat het “goed” afloopt. En wat is goed, als je uiteindelijk in het slot van de film de echte Johnny D ziet, en erbij gezegd wordt dat hij zijn leven lang gebukt is gegaan onder zijn gevangenschap. Ik vond het ook bijzonder om dat laatste stuk te zien, met daarin beelden van de echte gevangenen, de echte gebeurtenissen, die beschreven zijn in de biografie van advocaat Bryan Stevenson, waar deze film op is gebaseerd.

Vannacht sliep ik niet zo rustig. Had nog teveel beelden in mijn hoofd, maar ook vragen. Hoe kan dit? En: hoe zou ik het zelf doen? De verleiding van macht, het makkelijk willen oplossen van problemen, ten koste van een ander?

Ieder mens heeft genade nodig, is het laatste dat er in de film gezegd wordt.

Ik stond in de filmzaal nog even te kijken naar de aftiteling van de film. Ik ben altijd benieuwd naar de muziek die er in films is. Ik werd aangesproken door een jonge man, heel enthousiast vertelde hij hoe hij de film vond, en hij verbaasde zich over al die discriminatie. Hoe bijzonder om aangesproken te worden. Ik had de neiging om hem te vragen of hij discriminatie ervaarde, als waarschijnlijk wel in dit landje geborene, maar zijn ouders ( vul ik in) niet.Maar ach, dat moment was al snel voorbij.

Gebed

Het is deze week de week van het gebed. In veel kerken komen mensen ’s avonds bij elkaar om te bidden. Een belangrijk gebedspunt is eenheid onder christenen. En dat is best een heikel onderwerp, waar ik het nu overigens niet over ga hebben.
Gisteren was het blue monday. Ik schreef er eerder over. Gister was het depressiegala, waar ineens veel over te doen is: waaraan wordt het geld besteed, wie is te vertrouwen en wie niet. Hoera, we hebben weer eens een rel voor deze dag. Morgen weer een andere, zo lijkt het wel. En gisteren, niet toevallig, begon een jonge vrouw een zit-actie bij het ministerie van volksgezondheid, een actie om actie te krijgen. Zo lang al wacht zij, en vele anderen, op hulp.

In het kader van de week van gebed voor de eenheid, plaatst het Nederlands Dagblad elke dag een gebed. Die van vandaag plaats ik hieronder. Ik vond het zo mooi, té mooi om niet te delen:

Voor alle sombere mensen, Heer, voor wie ’s morgens opstaat en niet weet waarom , en zich ’s avonds te slapen legt om liefst nooit meer wakker te worden; voor wie roept om hulp, maar alleen zijn eigen echo hoort; voor wie zoals Job graag het leven aan U terug zou willen geven, hoewel het de tijd nog niet is; voor al die mensen bidden wij: Heer, ontferm U!

En alsof het nog niet erg genoeg is, die kilte binnenin, kun je je daarbuiten ook nog in de kou gezet voelen, door haperende hulpverlening, en politieke prioriteiten die elders liggen. Acht jaar suïcidaal, 804 dagen op de wachtlijst – dat is, vertelde Charlotte Bouwman bij de Tweede Kamer, haar verhaal . U kende dat verhaal al, zoals U haar -en ons- ook kent, dieper dan wij onszelf ooit kunnen kennen. En toch vertellen we het U graag.

Het is Uw kinderen nu eenmaal vaak niet onbekend, Heer, de mist in het hoofd, de nacht van de ziel, de martelende eenzaamheid. Maar we geloven en we hopen erop dat de nacht zo donker niet kan zijn, en het gat niet zo zwart – of U bent daar. Uw stok en uw staf, ze vertroosten misschien niet altijd, maar ergens moeten we het daar wel van hebben. Christus, ontferm U!

Is het probleem niet vaak, Heer, dat we bij anderen het probleem vaak niet zien? Al is het duizend keer Blue Monday, en vinden er tienduizend depressiegala’s plaats, wat er omgaat in het hoofd van die ander, daar kunnen we alleen maar naar raden. En dan zeggen we vervolgens ook vaak de verkeerde dingen. Geef ons iets van Uw wijsheid en Uw geduld, een hart om de juiste prioriteiten te stellen. Heer ontferm U over ons!

© Dick Schinkelshoek Nederlands Dagblad, 21-1–2020

Beweging in de kerk

In mijn vorige blog vertelde ik over diverse artikelen die ik gelezen had. Bovendien zagen we de film “the two popes”. Wat me opviel in die film was (weer) het op verschillende manieren kerk zijn. Het statige mooie Rome, met zalen vol kunstschatten, rituelen in diensten. Daar tegenover de situatie in Argentinië. Geboorte en werkland van de huidige paus. Te zien was hoe hij werkte, met name onder arme mensen. In de film zien we zijn verbazing als hij in Rome is en in gesprek is met toen nog paus Benedictus. Hun werelden lagen nogal ver  uit elkaar.

Ik vraag me af of bij “ons” het beeld van kerkzijn ook aan het veranderen is. In mijn beleving wel. Je ging/ gaat naar de kerk om geestelijk bij te tanken, zodat je je werk door de week weer kunt doen. De diakenen doen hun goede werk in de gemeente, en zo nodig buiten de gemeente. Het algehele beeld was (is?) toch wel dat kerk zijn een naar binnen gericht iets is, bedoeld voor Woordverkondiging. Hulpverlening en woordverkondiging waren bijvoorbeeld in zendingsgebieden, twee aparte zaken.

Kerkdiensten waren rustige gebeurtenissen. Ik heb het nu over mijn eigen jeugd, en eigenlijk ook nog wel over de tijd dat onze kinderen klein waren. Je ging in de kerk zitten, en staat op aan begin en einde van de dienst. De dominee preekt, de organist speelt, je zingt de psalmen mee (of niet), en de kinderen blijven de hele dienst naast je zitten. Zo leerden kinderen wel in de kerk te zijn, of ze echt leerden luisteren heb ik altijd betwijfeld.

De wereld was (nog)  overzichtelijk, de kerk eveneens. Vrouwen bekleedden geen ambt, mochten tot 1993 ook niet stemmen, ouderlingen lezen een preek, want zij mogen zegenen. Mocht het zo zijn dat iemand anders dan een ouderling een preek leest, dan is er altijd wel een ouderling die dan toch de zegen kan en mag uitspreken. Zegenen is/ was kennelijk een ambtelijk iets. En als dat niet zo is, waarom lezen dan alleen mannen preken?

Het aantal te zingen liederen was beperkt en kinderen horen erbij, dus hele dienst aanwezig. O ja, je zit stil en bent ook stil. Het was ook de tijd waarin we veel dingen echt zeker wisten. Vrouw in ambt= schriftkritiek. Met je handen geheven zingen= evangelisch. Gaand en staande avondmaalsviering= rooms-katholiek. Gezamenlijk het Onze Vader bidden= is ook rooms-katholiek. En dansen is heidens, het kon gebeuren dat een huwelijk niet kerkelijk bevestigd werd, als een bruidspaar aangaf dat er op hun feest gedanst zou worden.

Ik verwees in mijn vorige post naar een blog van Robert Roth, over zittend geloven/ luisteren. Naar aanleiding van de post van Robert ontstond een gesprek op Facebook. Dat ging onder anderen over je veilig voelen in de kerk, veilig genoeg om te staan, ook al staat er verder (bijna) niemand. Om met geheven handen te zingen, om eventueel zelfs te dansen. Ik denk dat het er dan ook om gaat om elkaar die vrijheid te gunnen. Zonder oordeel… Niet alleen het oordeel van anderen, het is ook mijn eigen oordeel. Ik vind het erg lastig om die dingen los te laten, te laten vallen wat je ooit zo mee gekregen hebt. Dat ontneemt me (soms) vrijheid.

dansen in de kerk, schilderij van Marius van Dokkum

Ik wil met dit alles zeker niet zeggen dat alles moet blijven zoals  het is, en dat er geen ruimte is/ kan zijn voor meer beweging in de kerk(diensten) Graag wel! Ik vind het fijn om wel mensen te begroeten tijdens de dienst. Ik vind het jammer als ik dan achter me hoor: och dit is een fase en het zal wel overwaaien. Ik vind het fijn om na een preek even stil te zijn, tijd te hebben om het gehoorde te laten landen. Om te dansen in een dienst, ik had er eerlijk gezegd nog niet over nagedacht als optie. Het leuke van blogs is dan toch wel dat je aan het denken en puzzelen en kauwen wordt gezet. Dat had bij mij tot gevolg dat ik in de dienst van zondagochtend mezelf na een lied (in gedachten) zag dansen….

Kerk in beweging

In de afgelopen weken was de kerk (weer) vaak onderwerp van gesprek/ artikelen in kranten (met name Nederlands Dagblad)  en op social media. Gretig las ik een en ander. Soms met gefronste wenkbrauwen, soms geroerd. Al met al veel stof tot nadenken. Ik wil een en ander bij langs lopen en  mijn gedachten/ gevoelens daarbij delen.

De artikelen: op 30 december stond er een interview in het Nederlands Dagblad met Corstian van Westen. Hij was vier jaar kerkloos , voerde daar gesprekken over  met ‘lotgenoten’ en schreef uiteindelijk een boek over dit onderwerp.(Adieu Kerk! Adieu God? ) In de kranten van 2,3 en 4 januari volgde een correspondentie tussen een kerkverlater en een kerkblijver. Op Twitter vlogen de tweets over dit onderwerp heen en weer.

Robert Roth schreef een artikel op zijn website over “zittend geloven”, een pleidooi voor meer beweging tijdens kerkdiensten. Hier te vinden. In het Nederlands Dagblad van zaterdag 4 januari stond een artikel over een werkgroep binnen de Gereformeerd vrijgemaakte kerk in Spakenburg. Daar willen ze graag (terug?) naar klassieke diensten.

En tussen dit verbale gebeuren in keken wij de film: “the two popes”.

De artikelen:

Eerlijk gezegd weet ik niet zo goed wat ik van het eerste artikel, over “opgelucht kerkloos christenzijn” denk of vind. (en ik vind dat ik wel overal iets van moet vinden)  De schrijver raakte teleurgesteld, vrienden verlieten de kerk, en zij gingen daarna ook weg. Uiteindelijk werd in hun woonplaats een nieuwe kerk gesticht, en daar zijn ze nu lid van. Misschien moet ik het boek lezen om het beter te begrijpen, misschien is het een generati ding, dat kan, ik werd in ieder geval niet erg geraakt door dit verhaal.

Dat werd ik wel door de eerlijke briefwisseling tussen Jeanette Westerkamp en Elsa Eikema. Jeannette is voor mij vooral bekend vanuit de New Wine conferenties, waar zij en haar man de grote aanjagers in Nederland zijn geweest. Elsa is een aanjager van het Graceland festival.

In de eerste brief vertelt Elsa haar verhaal. Een verhaal over een buurthuis, missionair bezig zijn, daardoor (??) vervreemd raken van de thuisgemeente, de ‘gewone’ kerkdiensten steeds lastiger vinden en tenslotte verwijdering met de reguliere gemeente, en tenslotte, niet verder uitgewerkt waardoor, vertrek uit het missionaire gebeuren. Tranen in mijn ogen, zoveel herkenning!

Met dit verschil dat wij uiteindelijk wel weer in een ‘reguliere’ gemeente instapten. Al was het in het begin weer heel erg wennen om een kerkdienst zittende mee te maken. Onze diensten waren iets beweeglijker.

Jeannette en Elsa laten in de brieven (6 in totaal) hun hart zien aan elkaar. Ze luisteren en bevragen.Er was eerlijkheid, geen veroordeling. Eveneens nadenken over wat een kerk is, wat je kunt vinden en brengen. Verbinding als sleutelwoord. Dit vond ik mooie gesprekken, zonder dat er een gezamenlijk slot communiqué uitgegeven werd.

Deze blog heet Kerk in beweging. Binnenkort het vervolg: beweging in de kerk.

Achterom en vooruit

De afgelopen week was een week van terugkijken. Jaaroverzicht op jaaroverzicht was te lezen of te zien. Gisteravond keken allernaaste en ik terug op het afgelopen jaar. We keken vooral naar wat er in ons eigen leven gebeurde.  Het was een jaar met bijzondere gebeurtenissen!

Natuurlijk de trouwdag van zoon twee, in mei. Het was een gave dag, waar we zeer van genoten hebben. Ik vond het een heel bijzonder moment om hem de kerk in te ‘leiden’.

Een volgende bijzondere gebeurtenis was de pensionering van allernaaste. Inmiddels al weer drie maanden geleden. Het is nog een beetje wennen, voor ons allebei. Tegelijkertijd: een zegen om zo samen te mogen leven.

Dit jaar was ook het jaar waarin we langzamerhand onze plaats mochten innemen in onze kerkelijke gemeente. Meer en meer wordt het ‘onze’ gemeente. Ook dat ervaren we als zegen.

We mochten weer ‘nieuwe’ mensen ontmoeten, in het echt of digitaal. Of banden met ‘oude’ mensen verstevigen. Het blijft een zegen om verbinding te ervaren.

En dan nu het nieuwe jaar… opnieuw is er in ieder geval één mijlpaal:  mijn stoppen met werken per 1 april. Dan hoop ik helemaal te stoppen. Ik heb tot nu toe geen plannen voor na 1 april. Ik wil me niet vastleggen. Ik heb vanaf mijn zeventiende gewerkt en ben nu wel zo’n beetje uitgewerkt. Ik zie er naar uit om te stoppen, al zal ik mijn ‘klanten’ ook zeker wel gaan missen.
In de kerkdienst gisteravond hoorden we een lied van Dietrich Bonhoeffer. Een bemoedigend lied. Bij dezen dus die bemoediging voor een ieder die dit leest. Ga met God!

Mogelijk gemaakt door WordPress & Thema gemaakt door Anders Norén