Gehoord, gezien, gelezen en gedacht

Tag: autisme

Je ziet er helemaal niet autistisch uit

is de titel van een boek dat ik las. Bianca Toeps is de schrijfster. Ze vertelt in dit boek hoe het is autistisch te zijn. Ze begint met de beschrijving van de kenmerken van autisme, aan de hand van de DSM5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: het diagnostisch en statistisch handboek van psychiatrische aandoeningen. En inmiddels is de vijfde versie van dit handboek verschenen)

Ze beschrijft de vijf kenmerken van ASS (autisme spectrum stoornis) en hoe zij die ervaart, wat zij er van merkt. Op deze manier krijg je al een goed beeld van wat autisme is. Dit is een interessant deel, waar in ze haar licht laat schijnen over verschillende manieren van kijken naar autisme.

In het vervolg van het boek vertelt ze haar eigen geschiedenis. Ze is een middendertiger en weet nog niet zo heel lang dat ze autistisch is. Overigens schrijft ze aan het einde van het boekje ook nog over autistisch zijn/ autisme hebben, en  hoe dit te benoemen. Op een nuchtere manier schrijft Bianca over de dingen die moeilijk waren en zijn in haar leven. Nergens zielig, wel helder en verhelderend.

Aan het eind van het boek krijgen nog een aantal andere mensen het woord over hun autisme. Ieder verhaal is anders, tegelijk zijn er wel constanten aanwezig. (overprikkeling is zo’n constante). In ieder hoofdstuk zijn tips te vinden over hoe om te gaan met iemand met autisme. Hoe kun je iemand helpen als hij/ zij vast zit? En ook: wat moet je vooral niet doen? Voor mij was een eye-opener dat een exacte planning niet erg zinvol is. Het lijkt helpend. Maar doorgaans kloppen planningen niet en ontstaat er paniek doordat het niet klopt. Het is beter en helpender in opties te denken in plaats van te plannen. Het is niet erg om niet precies te weten wat wanneer gebeurt, als je maar een “ontsnappingsroute” in voorraad hebt.

Ik ben erg enthousiast over dit boek. Het is helder, nuchter, informatief. Kortom: aanrader!

Zondagskind

In de afgelopen weken las ik het boek Zondagskind, geschreven door Judith Visser. Een populair boek, ik heb het via de bibliotheek gelezen en moest een paar maanden wachten voor ik aan de beurt was om het te lenen.

Dit boek is een autobiografische roman. Het vertelt het verhaal van Jasmijn Vink, geboren en getogen in Rotterdam. Ze kon lezen toen ze drie was, maar drinken zonder rietje lukte als puber nog steeds niet. Haar leven verloopt met hobbels en bobbels. Ze is anders dan de anderen. Veel sneller overprikkeld, en schijnbaar ‘normale’ dingen als een gesprek voeren zijn bijna onmogelijkheden voor haar.

Ze is geboren in 1978. Het boek beschrijft haar leven vanaf haar schooltijd. De eerste dag op de kleuterschool verloopt al moeizaam, en zo verloopt haar hele schoolleven. Niet omdat ze de lesstof niet aankan, integendeel. Wel omdat het (school)leven en alles wat daarin gebeurt ongrijpbaar is voor haar. Haar oudere broer en ouders begrijpen niet goed hoe dat kan. Voor hen is het leven overzichtelijk, voor Jasmijn niet. Haar grote vriend is haar hond Senna, met haar kan ze communiceren op haar eigen manier. Echte vriendinnen heeft ze niet, wel op de middelbare school, daar ontmoet ze een vriendin die (veel) rekening met haar kan houden. De ouders van Jasmijn doen dat ook wel, ze mag bijvoorbeeld eten op haar eigen kamer, hoeft niet (altijd) mee op familiebezoek en dergelijke. “Je bent nu eenmaal zo”, zegt haar moeder regelmatig.

Het boek beschrijft hoe het leven een worsteling is voor Jasmijn. Toch vind ik het geen deprimerend boek. Ik voelde wel vaak medelijden. Zoveel onmacht, zoveel onbegrip, zoveel pijn (letterlijk en figuurlijk) bij Jasmijn. Voor de lezer is waarschijnlijk wel duidelijk wat er met haar aan de hand is. Aan het eind van het boek doet de vriendin van Jasmijn (die dan in het onderwijs werkt) haar de tip aan de hand zich te laten testen. In eerste instantie wil ze dat niet, om vervolgens toch te bedenken dat het een antwoord op veel waarom vragen kan zijn.

Bij de schrijfster van dit boek is op (relatief) latere leeftijd een stoornis in het autismespectrum vastgesteld. Inmiddels is zij bezig/ van plan een vervolg op dit boek te schrijven. Ik zie er naar uit, al vraag ik me ook af of dat niet meer van het zelfde gaat worden. Al lezend had ik nu ook wel eens de gedachte: o ja, nu krijgt z e weer een migraineaanval… en ja, dat was dan ook zo.

Toch, ondanks dat ik het soms wat voorspelbaar vond, boeide het me van begin tot einde.  Het maakte voor mij meer inleefbaar hoe het is om zo’n stoornis te hebben. Hoe verstrekkend de gevolgen (kunnen) zijn. Het vervolg op dit boek wacht ik met spanning af, en intussen ga ik op zoek naar de andere boeken die zij geschreven heeft. Boeken die overigens een heel ander genre zijn.

Mogelijk gemaakt door WordPress & Thema gemaakt door Anders Norén