Gehoord, gezien, gelezen en gedacht

Tag: dementie

Wereld Alzheimer Dag

Vandaag is het wereld alzheimer dag. In diverse kranten las ik er over. Vanavond is er een bij voorbaat al indrukwekkend programma op tv.

Gisterochtend hoorde ik op de radio een gesprekje met de voorzitter van Alzheimer Nederland. De aanleiding tot dit gesprek was de uitkomst van een onderzoek door de wereldwijde Alzheimer organisatie. Men had ontdekt dat 29% van de mensen die aan dementie lijdt, dit verborgen wil houden. De vraag werd gesteld waarom dit zo was, dat verbergen.

Mensen hebben al snel de gedachte: ik ben anders, vertelde de mevrouw. En daardoor word je anders behandeld en benaderd. Dat hoefde echt niet, zei ze erbij. Je hebt dementie, het is een ziekte. Dat het een ziekte is, benoemde ze zeer nadrukkelijk. Ze stelde dat het heel erg belangrijk is om er over te praten met je omgeving. Je moet je er op voorbereiden en goed weten wat je doen moet, als je dementie krijgt/ hebt. In ons land zijn ongeveer 280 000 mensen met dementie, waarvan 70% thuis woont. Eén op de vijf mensen krijgt dementie, en er zijn wel vijftig verschillende oorzaken van dementie.  Je komt dus overal mensen met dementie tegen… Erg blij was ze met de campagne van samen dementievriendelijk, met voorlichtingfilmpjes  o.a. over openbaar vervoer en dementie.

Ik hoorde het allemaal wat verwonderd aan. Ik vind het een wat gekunsteld geheel; je hèbt dementie, het is een ziekte. Ja, dat is waar. Het is wel een ziekte die uiteindelijk jouw persoonlijkheid opvreet. Tot je niet meer weet wie je bent en wie je naasten zijn. Ik weet niet zo goed hoe je je daar dan op kunt voorbereiden. Ik zou  voor mijzelf niet weten hoe ik dat zou kunnen doen. Of denkt die mevrouw meer aan wilsbeschikkingen en dergelijke zaken? (die overigens niet in dat gesprek genoemd werden)

Het is deze maand vijftien jaar geleden dat onze lieve vader overleden is. Ook hij leed aan de ziekte van Alzheimer. Hij was al jaren ziek, kon niet meer thuis wonen, herkende ons nog wel, al denk ik niet dat hij nog wist dat we kinderen van hem waren. Of dat hij wist dat hij meer dan vijftig jaar getrouwd was met die liefdevolle vrouw die hem zo trouw opzocht. Zijn overlijden kwam toch nog wel onverwacht. Het bracht verdriet en leegte, ook al was het afscheidnemen er al jaren.

The farewell party

Deze film zagen we gisteravond in het plaatselijke filmhuis. De film speelt in een bejaardenhuis of iets dergelijks, in Jeruzalem. Zo op het oog vitale bejaarden wonen daar en worden bezig gehouden met bingo middagen en zwemlessen. Een van de bewoners lijdt ondragelijke pijnen, en wil graag sterven. In Jeruzalem is niet mogelijk wat in ons land wel kan. De echtgenote van de zieke man zegt: “Ze laten ze leven, alsof sterven een misdaad is”.

Een vriend, Yehezkel,  maakt een  machine waarmee iemand zichzelf kan doden. Op deze manier is niemand schuldig aan moord, en kan het leven toch beëindigd worden. Dat gebeurt…. En in een verzorgingshuis blijft niets onopgemerkt. Dus ook dit niet. Er zijn meer gegadigden, die niet meer willen lijden, maar naar het ‘niemandsland’ willen gaan, zoals het genoemd wordt. Niet alleen zo genoemd, er werd ook over gezongen in een mooi lied.

Er wordt een dringend beroep gedaan op Yehezkel en zijn “hulpen”. Nog enkele keren laat hij door deze machine mensen sterven. Tot hij ontdekt dat een van zijn hulpen geld achterover drukt, van de mensen die willen sterven. Einde van de machine, die wordt vernietigd.

Intussen glijdt zijn eigen vrouw, Levana,  steeds verder weg in het dementie proces. In eerste instantie is zij fel tegen het gebruik van de zelfdodingsmachine. Het gaat over moord. We zien hoe zij achteruit gaat en dit heel goed merkt en omschrijft. De leiding van het verzorgingshuis wil haar over laten plaatsen naar een verpleeghuis. Ze gaat daar met haar man een kijkje nemen. Onthutsend voor hen. Zij beseft dat zij ook bezig is zo te worden, maar haar man zit nog in (een langdurige) ontkenningsfase. Hoe eenzaam kun je dan samen zijn?

De film eindigt wat abrupt. Alsof het verhaal ‘uit’ was, er geen inspiratie meer was. Wat ik over deze film gelezen had, was dat het een tragikomedie was, met zwarte humor. Die humor was er zeker, maar was niet al te subtiel. Voor mij sprong vooral het dementie verhaal eruit. Zo heftig, zo herkenbaar. Met wat gemengde gevoelens verlieten we de zaal.

Mogelijk gemaakt door WordPress & Thema gemaakt door Anders Norén